آنچه در کنفرانس بن در سال 2001 مورد توافق قرار گرفت، تهداب نظامی بود که باید افغانستان جدید روی آن آباد میشد. وقتی گفته شد "واقعیتهای جامعهی افغانی" احترام شوند و هیچ واقعیتی با رویکرد نفی و فشار مواجه نشود، برای برونرفت از فضای آکنده از خشونت و غلبه آغاز خوبی بود.
احترام به "واقعیتهای اتنیکی" افغانستان بخش مهمی از واقعنگری توافقنامهی بن محسوب میشد. در افغانستان تنها هویت مشترک که گروه کثیری را در حول "سرنوشت مشترک" به هم ارتباط میدهد، "هویت اتنیکی" است. هویت مذهبی سنی نتوانسته است تاجیک و ازبک و پشتون را دارای سرنوشت مشترک سازد. هزاره و سید و قزلباش نیز نتوانسته اند در چوکات مذهب شیعه برای خود سرنوشت مشترک اعتبار کنند. شاید پذیرش هویت اتنیکی برای اکثر کسانی که هنوز از فضای ایدئولوژیک (مذهبی یا ضد مذهبی) بیرون نیامده اند، دشوار باشد، اما در عمل دیده شده است که هویت اتنیکی نسبت به سایر هویتها، کتلههای بیشتری را تعریف و سنخیت بخشیده است.
کنفرانس بن برای اولین بار همین واقعیت را به رسمیت شناخت و در قانون اساسی کشور نیز بر آن صحه گذاشته شد. شاید برای دورنمای یک جامعهی مدنی پیشرو، رسیدن به این توافق کار بزرگی حساب نشود، اما برای اینکه احساس رضایت ناشی از پذیرش برای همهی اقشار جامعهی افغانی فراهم شود، گام بلند و اثربخشی بود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر