دانش: نظام‌سازی راهی به هدف (50)

روز چهارشنبه 4 جدی 1392 جمعی از دانش‌آموزان و استادان لیسه‌ی عالی معرفت با سرور دانش ملاقات کردند. این جلسه در دفتر دانش در کارته چهار برگزار شد. در ابتدای جلسه، حفیظ الله ابرم، رحمت‌الله ابرم، فرخنده طاهری و نجیب جمالی به نمایندگی از همراهان خود سخن گفتند. حفیظ‌الله ابرم از حضور دانش در تیم انتخاباتی اشرف غنی به عنوان فرصتی یاد کرد که می‌تواند سیاست جامعه را به سوی عقلانی‌شدن و مدیریت علمی هدایت کند. وی گفت انتخابات ریاست جمهوری سطح توقعات جامعه را بالا برده و مردم انتظار دارند که انتخابات مجرایی برای عبور سالم از وضعیت نامطلوب به وضعیتی مطلوب باشد. او گفت: وضعیت کنونی از لحاظ سیاسی یک نوع ابتذال است که بر سیاست کشور تسلط یافته است. این ابتذال در کمپاین‌ها و رقابت‌های انتخاباتی نیز دوام خواهد کرد. ناکامی در مدیریت انتخابات، کشور را هر چه بیشتر به سوی تشتت و نابسامانی سوق خواهد داد. او گفت که انتظار دارد تیم انتخاباتی اشرف غنی احمدزی با مدیریت سالم انتخابات، فرهنگ و ادبیات سیاسی نیکو را ترویج و تقویت کند.

رحمت الله ابرم، به عنوان یکی از روسای شورای دانش‌آموزان معرفت، گفت که موجودیت جنگ‌سالاران در تیم انتخاباتی اشرف غنی نگرانی خلق می‌کند. اگر حمایت مردم از دموکراسی سرنوشت آنان را باری دیگر به دست جنگ‌سالاران بیندازد، جبران آن دشوار می‌شود. وی پرسید که تیم اشرف غنی چه کاری می‌کند تا فشار رأی، نقش جنگ‌سالاران را بر این تیم تحمیل نکند.

نجیب جمالی، یکی از فارغان معرفت و دانش‌جوی رشته‌ی اقتصاد، برنامه‌های تیم اشرف غنی برای ایجاد اشتغال را مهم خواند و گفت: توجه یک‌جانبه به بحران‌های سیاسی و امنیتی بدون توجه به مشکلات معیشتی و اقتصادی، تمام طرح‌ها را عقیم می‌سازد.

فرخنده طاهری، یکی دیگر از روسای شورای دانش‌آموزان معرفت، از سهم و نقش زنان و دختران در تیم اشرف غنی پرسید و از دانش خواست تا برنامه‌های خاص این تیم برای بهبودی وضعیت زنان را شرح دهد.

دانش، روی پا ایستاد و سخنانش را با تمجید «نقش معرفت در بیداری و آگاهی نوین جامعه» آغاز کرد. وی گفت: دوست داشتم با فرصتی کافی در معرفت حضور می‌یافتم و با شما در جمعی بزرگ‌تر و با تفصیلاتی بیشتر سخن می‌گفتم.

دانش قسمت عمده‌ای از سخنانش را به مقایسه‌ی وضعیت کنونی با گذشته‌های کشور اختصاص داد و گفت: از آغاز تاریخ سیاسی افغانستان تا کنون، دولت‌سازی و ملت‌سازی یک دغدغه‌ی مهم بوده است. وی افزود: اغلب بحران‌ها، خصوصاً در نیم قرن اخیر، به علت این بوده که ما نتوانسته ایم به سوال نوعیت نظام سیاسی، هویت ملی، و تعدیل مناسبات قدرت در جامعه پاسخ درست ارایه کنیم. او گفت: این مراحل را تمام ملت‌ها طی کرده اند؛ اما کشور ما دشواری‌ها و هزینه‌های زیادی را متحمل شده است.

دانش از تنوع و چندگانگی در طبیعت و زندگی اجتماعی به عنوان یک قانون‌مندی عام یاد کرد و گفت که این تنوع و چندگانگی حاصل خواست و اراده‌ی انسان نیست. انسان تنها می‌تواند آن‌ها را نادیده بگیرد و برخلاف آن عمل کند یا آن را بپذیرد و تدبیر خود را در مدیریت و جهت‌دهی آن نشان دهد. دانش گفت: «در جامعه فرهنگ‌ها، افکار، اقشار، سلیقه‌ها و گروه‌های مختلف وجود دارد. سوال این است که با این کثرت‌ها و تنوع‌ها چگونه برخورد می‌کنیم».

دانش گفت: تکثر به معنای پراکندگی و تشتت نیست. کار ما این است که با ساختن نظام و ایجاد رابطه‌ی نهادی و ساختاری میان پدیده‌ها و واقعیت‌های مختلف، جهت حرکت آن‌ها را بهتر سازیم. دانش از مثال «مکتب فکری» یاد کرد که «اجزای مختلف و متکثر افکار و ایده‌ها را در حول هدفی واحد به هم مرتبط می‌سازد و از حاصل آن یک کل منسجم ایجاد می‌کند».

دانش گفت: افغانستان یکی از کشورهایی است که سرشار از تنوع و تکثر است. تنها یک نظام کارا می‌تواند این تنوع‌ها و تکثرها را به هم نزدیک کند و ملتی واحد پدید آرد. او گفت: در تاریخ سیاسی افغانستان با واقعیت‌های موجود کشور برخورد خوبی صورت نگرفته است. حرکت اصولی ما برای ساختن نظام از سال 1382 با وضع قانون اساسی شروع شد. تعبیراتی که برای اولین بار صبغه‌ی قانونی گرفت، بعد از این مرحله به حوزه‌‌ی ادبیات سیاسی ما راه یافتند. در قانون اساسی تأکید می‌شود که «حاکمیت به ملت تعلق دارد». این تعبیر یک تحول عمیق است که ما در چوکات قانون اساسی جدید شاهد آن شده ایم.

دانش از اسم اقوام و نام بردن زبان‌ها در قانون اساسی به عنوان یک ارزش مهم در دوره‌ی جدید یاد کرد و گفت: در هیچ یک از قوانین هفت‌گانه‌ی گذشته اسم اقوام برده نشده و تنها به ذکر کلمه‌ی «افغان» اکتفا شده است. یادکردن از فقه جعفری در احکام مربوط به احوال شخصیه از ارزش‌های مهم دیگری است که احترام به تکثر مذهبی در جامعه محسوب می‌شود. حق تشکیل احزاب و جمعیت‌های سیاسی به صراحت یاد شده است. آزادی بیان و تأکید بر تعهد دولت در قبال اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر و سایر کنوانسیون‌ها و معاهدات بین‌المللی تحول بزرگی بود که در قانون اساسی ذکر شد.

دانش از انتخابات به عنوان یکی از امکانات برای نهادینه‌ساختن حقوق اساسی مردم یاد کرد و گفت: ما مصمم هستیم تا حقوق و آزادی‌های مردم را پاسداری کنیم. وی از بطی بودن پروسه‌ی حاکمیت قانون سخن گفت و معضلاتی از قبیل کوچ‌نشینی و فساد اداری و تبعیض ساختاری در بدنه‌ی حکومت را از اولویت‌های توجه خود در امر حکومت‌داری عنوان کرد.

دانش از جوانان و خانم‌ها به عنوان دو قشری یاد کرد که فساد شان کم‌تر است و در ساختار حکومت به آن‌ها توجه بیشتری صورت خواهد گرفت. او گفت: تعداد کثیری از کادرهای موجود در ادارات دولتی از لحاظ سنی به کهولت رسیده و باید متقاعد شوند تا جا برای نسل جوان باز شود.

دانش از حضور و نقش جنگ‌سالاران به عنوان یک واقعیت ناخوشایند یاد کرد، اما گفت که در انتخابات نمی‌توان نسبت به آن‌ها بی‌اعتنایی کرد. انتخابات عرصه‌ای برای رقابت غرض حصول قدرت است. تمام اقشار و نیروهای جامعه در فراهم کردن رأی نقش دارند. باید به همه‌ی آن‌ها توجه کرد؛ اما مدیریت حضور و نقش آن‌ها و اینکه از سهم خود در انتخابات برای منحرف ساختن جریان حکومت‌داری خوب استفاده نکنند، یکی از آزمون‌های سخت است که نباید با غفلت از آن عبور کرد.

یکی از دانش‌آموزان گفت: این سخن‌ها از لحاظ علمی ارزش زیادی دارند، اما سیاست عرصه‌ی اجرای طرح‌های خوب است. شما چه ضمانتی دارید که این سخنان در مقام اجرا نیز به یاد تان بماند. دانش‌آموزی دیگر از طرح‌های عملی دانش و تیم انتخاباتی اشرف غنی برای استفاده از ظرفیت جوانان در جریان انتخابات پرسید.

دانش گفت: تیم انتخاباتی آن‌ها متعهد است که آن‌چه را به عنوان طرح با مردم در میان می‌گذارد در عرصه‌ی اجرا نیز ثابت سازد. وی وعده داد که برنامه‌های حکومت‌داری اشرف غنی به زودی نشر شده و در اختیار همگان قرار خواهد گرفت. در عرصه‌ی اجرایی شدن باید مردم به طور مستمر مراقبت کنند و زمامداران را مورد بازخواست قرار دهند. او گفت: تنها ضمانت اینکه زمامداران به طرح‌ها و وعده‌های خود عمل کنند، بازخواست جدی و مستمر مردم است.

وی گفت: به زودی طرح راه‌اندازی کمپاین آماده می‌شود. این طرح در اختیار همه‌ی جوانان و فعالین تیم انتخاباتی گذاشته می‌شود و بر اساس آن، نقش و سهم‌گیری جوانان در پروسه‌ی انتخابات به طور واضح تبیین و مشخص خواهد شد.

***

جلسه‌ی دانش با دانش‌آموزان و استاد معرفت با خوشی و ابراز علاقمندی بیشتر پایان یافت. (ادامه دارد)