جلسه‌ی روز چهارشنبه 11 جدی 1392 به بررسی احتمال تقلب در انتخابات سال
1393 اختصاص یافت. داکتر امین احمدی انتخابات آزاد، شفاف و عادلانه را ضرورت
افغانستان دانست و گفت: این انتخابات باید به ایجاد یک حکومت مشروع ملی کمک کند.
توصیه‌ی او آن بود که باید از هرگونه اقدام یا حرکتی که مشروعیت انتخابات را ضربه
زند و یا شفافیت و عادلانه بودن آن را زیر سوال ببرد، جلوگیری شود.
اسلم جوادی از شایبه‌ی تقلب گسترده در انتخابات 1388 یاد کرد و گفت که دفاع
کرزی از نتیجه‌ی انتخابات و متهم کردن قدرت‌های بین‌المللی، مخصوصاً ایالات متحده‌ی
امریکا در سازماندهی شایبه‌ی تقلب، نتوانست از باطل‌شدن مقدار زیادی از آرا جلوگیری
کند. وی گفت: این احتمال وجود دارد که باز هم تیم‌های بازنده در انتخابات شایعه‌ی
تقلب را بر سر زبان‌ها بیندازند، اما خوب است که ما مراقب هرگونه حرکتی باشیم که
این شایبه را تقویت می‌کند.
جواد سلطانی گفت: شایعه‌ی تقلب در انتخابات اجتناب‌ناپذیر است. روان‌شناسی
جامعه ایجاب نمی‌کند که همه‌ی اطراف درگیر نتیجه‌ی انتخابات را بدون سر و صدا
بپذیرند و به آن گردن بگذارند. با اینهم، در نتیجه‌ی بحث و بررسی‌هایی که صورت
گرفت، گفته شد که انتخابات سال 1393 به دلایلی مشخص با شایبه‌ی تقلبی گسترده مواجه
نخواهد شد:
اول، هیچ یک از نامزدان ریاست جمهوری از حمایت سازمان‌یافته‌ی تمام ارگان‌های
حکومتی برخوردار نیست که بتواند تقلب گسترده‌ای را به نفع خود مهندسی و مدیریت کند.
تجربه‌ی لویه جرگه‌ی مشورتی نشان داد که نفوذ مستقیم و غیرمستقیم کرزی نیز نمی‌تواند
به نفع یا ضرر نامزدی خاص قابل توجه باشد.
دوم، قدرت نفوذ در ادارات دولتی به گونه‌ای میان نامزدان عمده‌ی انتخابات تقسیم
شده است که امکان نظارت و توازن در عرصه‌ی انتخابات را به حدی قابل اعتماد افزایش داده
است. به طور مثال، نفوذ هوداران داکتر عبدالله با سایر نامزدان عمده‌ی انتخابات به
گونه‌ای است که هیچ‌کدام نمی‌تواند دور از چشم دیگری به یک تقلب گسترده دست زند.
سوم، میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی در سال‌های 1388 و 1389
به طور طبیعی معیاری ایجاد کرده است که در روشنایی آن میزان مشارکت در انتخابات 1393
نیز سنجیده می‌شود. به طور مثال، در انتخابات ریاست جمهوری 1388 مجموع اشتراک کنندگان
ولایت کندهار 72000 نفر و در انتخابات پارلمانی سال 1389 مجموع اشتراک کنندگان این
ولایت 78000 نفر بوده است. در انتخابات 1393 اگر سقف مشارکت در این ولایت تا
100000 نفر نیز برسد، بر مجموع آرایی که در کل کشور استفاده خواهد شد، تأثیری گذاشته
نمی‌تواند. امکان افزایش مشارکت نمی‌تواند در این ولایت تا حد یک میلیون یا نیم میلیون
نفر برسد که بتواند نتیجه‌ی انتخابات را به نفع یا زیان نامزدی خاص تغییر دهد. به همین‌گونه
است معیار مشارکت در ولایت هلمند که در انتخابات ریاست جمهوری65000 نفر و در انتخابات
پارلمانی 33000 نفر بوده است. ولایت‌های زابل یا ارزگان یا دای‌کندی یا بغلان یا کنرها
یا پکتیا هیچ‌کدام از این تناسب بیرون رفته نمی‌توانند.
چهارم، کمیسیون مستقل انتخابات با تجربه‌ای که از انتخابات 1388 حاصل شده است،
هم از لحاظ تخنیکی و مهارت‌های تخصصی باکیفیت‌تر است و هم از لحاظ اینکه پیامد سنگین
دست‌درازی و تقلب را به نفع یا زیان نامزدی خاص با خود دارد. نحوه‌ی رسیدگی و مدیریت
ثبت نامزدان انتخابات یکی از نمونه‌های امیدبخش در عرصه‌ی توانمندی کمیسیون مستقل انتخابات
برای رسیدگی به جریان انتخابات سال 1393 نیز بوده می‌تواند.
با توجه به دلایل فوق، گفته شد که احتمالاً انتخابات 1393 در مقایسه با انتخابات
1388 از شایبه‌ی تقلب مصوون‌تر بوده و نتیجه‌ی آن مشروعیت حکومت آینده را بیشتر تأمین
خواهد کرد.
***
بررسی و نتیجه‌گیری خوش‌بینانه از مقایسه‌ی برخی آمارها و واقعیت‌ها، در یک
زاویه‌ی دیگر مورد تردید واقع شد. جواد سلطانی گفت: از آن‌جایی که انتخابات سال
1393 عرصه‌ی رقابت قدرت اتنیکی نیز محسوب می‌شود، احتمال آن وجود دارد که تقلب‌های
سازمان‌یافته و گسترده صورت گیرد و نهادهای انتخاباتی نیز نتوانند بر آن نظارت کنند.
وی ادعا کرد که بر اساس اطلاعات او از نحوه‌ی گزینش اعضای کمیسیون انتخابات و
کمیسیون شکایات انتخاباتی، تقلب‌های سازمان‌یافته و گسترده‌ای در سطح رهبری و
مدیریت انتخابات رخ خواهد داد. او گفت: درست است که کرزی خودش در انتخابات سهیم
نیست، اما افرادی که در پست‌ها و مقامات حساس کمیسیون‌های انتخابات قرار گرفته
اند، در حدی زیاد با اشاره و رضایت کرزی بوده اند و این افراد در جریان انتخابات
دست‌کاری‌های زیادی خواهند داشت.
سلطانی هدف کرزی از مغشوش‌ساختن نتیجه‌ی انتخابات و ضربه‌زدن به مشروعیت آن
را قابل درک خواند و گفت: وی تمام تلاش خود را به خرج خواهد داد تا سیاهی خاطرات
حکومت‌داری خود را به حکومت آینده نیز منتقل سازد.
در تحلیلی دیگر گفته شد که دست‌داشتن قوماندانان محلی در ولایت‌ها نیز
امکان تقلب را تقویت می‌کند. گفته شد در بسیاری از محلات دوردست، تنها قوماندانان
و متنفذان محل اند که میزان آرای صندوق‌ها را تعیین می‌کنند نه مشارکت واقعی مردم
که بتوانیم از روی آمارها به آن وقوف پیدا کنیم. هم‌چنین این ذهنیت که گویا تمام
تقلب‌ها سازمان‌یافته و با مدیریت یک مرجع مشخص صورت می‌گیرد، مورد تردید قرار
گرفت و گفته شد که حلقات و افراد زیادی هستند که تقلب در انتخابات را بخشی از
اجزای طبیعی بازی می‌دانند و حاضر اند که بدون مزد در آن سهیم شوند.
داکتر امین احمدی، با جمع‌بندی نظریات و دیدگاه‌های مختلفی که مطرح شده
بود، گفت: نگاه خود در رابطه با این امور را از مطلقیت دور نگه داریم. اینکه گفته
شود در انتخابات هیچ تقلبی صورت نمی‌گیرد، خوش‌بینانه و دور از واقع‌نگری است. ما
صرفاً دو کار مهم را مد نظر داشته باشیم: اول، تلاش کنیم که در تیم خود ما از دست
زدن به تقلب به عنوان یک رویکرد زیان‌بار جلوگیری شود. دوم، تلاش کنیم که ادبیات
سیاسی خود در جریان مبارزات انتخاباتی را به گونه‌ای سازماندهی کنیم که جامعه را
به مشارکت مسوولانه و سالم در پروسه‌ی انتخابات تشویق کند و میزان حساسیت‌های
اجتماعی در برابر تقلب و جعل‌کاری را افزایش بخشد.
***
بعد از ظهر روز چهارشنبه، برای اولین بار نشستی با سلام رحیمی و سیما غنی
در منزل اشرف غنی احمدزی برگزار کردیم. در این نشست طرح ایجاد شورای کمپاین کابل
بررسی شد و گفته شد که رحیمی به عنوان مسوول ستاد ولایتی، در هماهنگی با روسای زون‌ها،
مسوولان دارالانشای زون‌ها را نیز تعیین کند. هم‌چنین قرار شد که رحیمی و سیما غنی
برای گشایش دفتر غرب کابل تدابیر و اقدامات لازم را اتخاذ کنند. اشرف غنی گفت: به
دلیل مشکلات جوی و سرمای زمستان، رسیدگی به امور مرکز در اولویت قرار گیرد. وی
اعلام کرد که در افتتاح دفتر دارالانشای غرب کابل شخصاً حضور می‌یابد و برخی از
نکته‌های مهم را در رابطه با صلاحیت‌ها و مسوولیت‌هایی که من در این دفتر خواهم
داشت، برای همه ابلاغ خواهد کرد. اشرف غنی از من خواست که شام به منزلش برگردم که
جمعی از فرهنگیان به دیدارش می‌آیند.
***
نزدیک عصر روز چهارشنبه، اولین جلسه‌ام با سرور دانش را در دفتر او داشتم.
هوا سرد بود. او را در جریان برخی از نظریات اشرف غنی در خصوص مدیریت کمپاین غرب
کابل قرار دادم و گفتم که خوب است برای افتتاح دفتر دارالانشای غرب کابل آمادگی
بگیرد. نگرانی من باز هم از حساسیت فعالین و اعضای حزب وحدت بود. دانش اطمینان داد
که حساسیت‌های آنان با ریاست او در زون کابل رفع می‌شود و او خودش با آن‌ها در
تماس خواهد بود. از دانش خواستم که روی نهایی‌ساختن برنامه‌ی اشرف غنی نیز تأکید
داشته باشد. من تصور داشتم که اشرف غنی در زمینه‌ی تهیه‌ی برنامه‌ی انتخاباتی‌اش
کار خاصی انجام نداده است. دانش با اطمینان گفت که اشرف غنی کارش را نهایی کرده و
به زودی در اختیار همه‌گان قرار خواهد داد. او گفت که احتمالاً طی همین هفته صورت
آماده‌ی برنامه را غرض بازبینی به دست خواهد آورد و آن را در «اتاق فکر» به بررسی
خواهند گرفت.
***
شام رفتم منزل اشرف غنی. تا ناوقت‌های شب آن‌جا ماندیم. اسمعیل اکبر، فرید رستگار،
سید رضا محمدی، همایون خیری، فریدون الهام، عضمون پادشاه، اجمل عابدی، آصف آشنا، نسیم
شریفی، داکتر اشرف غنی احمدزی و عده زیادی از چهره‌های دانشگاهی و جامعه‌ی مدنی ترکیب
جالبی را ایجاد کرده بود. برخی از طرح‌های استراتژیک در مبارزات انتخاباتی و پایه‌ریزی
یک افغانستان بهتر بحث و بررسی شد. وقتی به خانه برگشتم، در قسمتی از یک پست فیس‌بوکی
از این جلسه یاد کردم و در جملات آخری آن از «بنیان‌گذاری یک افغانستان جدید» یاد
کردم و گفتم: «هر شهروند جدی و آگاه کشور با جدی‌ترین نگرانی و دغدغه‌های خود در این
امر بزرگ و تاریخ‌ساز سهم مسوولانه‌ی خود را ایفا خواهد کرد.» (ادامه دارد)
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر