چلنج بزکشی و جلوگیری از تجزیه‌ی افغانستان (53)

روز سه‌شنبه 10 جدی 1392 سیمینار روسای زون‌های ستاد انتخابات در دفتر سیاسی جنرال دوستم برگزار شد. اولین بار بود که سه عضو تکت انتخاباتی را زیر یک سقف با هم می‌دیدم. جنرال دوستم از همان ابتدا با حال و هوای قهرمان تیم ظاهر شد. هواداران زیادی در سالن داشت که از او با کف‌زدن استقبال کردند. مشت‌های گره‌کرده‌اش در هوا تکان می‌خوردند. اشرف غنی و دانش، به ترتیب، زیر شعاع او قرار داشتند و در حاشیه‌ی چپن او راه می‌رفتند.

همایون خیری گرداننده‌ی برنامه بود. آجندای برنامه را اعلان کرد و از اشرف غنی به عنوان اولین سخنران دعوت نمود. اشرف غنی، اولین نطق انتخاباتی‌اش را تمرین می‌کرد. مخاطبانش همه روسای زون‌های ستاد انتخاباتی بودند. سالن تا آخر پر بود. می‌گفتند چیزی حدود پنج‌صد نفر حضور دارند.

اشرف غنی خطاب به حاضران سیمینار گفت: در نتیجه‌ی تلاش‌های شما، اکنون همه باور می‌کنند که ما پیروزیم. از ویژگی‌های دوستم و دانش، یکی یکی یاد کرد. از همان ابتدا، دوستم را در اسب‌سواری نمره داد و دانش را در دانش حقوقی و قانونی. گفت: خواهان ایجاد افغانستانی است که در آن هر افغان با افغانی دیگر مساوی باشد و همه دارای حقوق و وجایب مساوی باشند. گفت: حرف ما شعار نیست، عمل است. در 40 سال گذشته، دیگران اول آستین، بعداً دست‌ها را بریدند. ما تار و سوزن داریم نه قیچی. همه‌ی درزها را می‌دوزیم و بریدگی‌ها را پیوند می‌زنیم.

گفت: تیم ما برنامه‌ی منسجم برای عزت مادی و معنوی علما دارد. علما در تمام برنامه‌های ما نقش بنیادی دارند. گفت: ما تسلسل را دوام می‌دهیم و تحول پایدار را نیز در سرلوحه‌ی کار خود داریم. گفت: افراطیت در سیاست فاجعه است. ما هر قدم را که بر می‌داریم پنج قدم آینده را نیز می‌سنجیم. برنامه‌های ما برای ایجاد تغییر در وضعیت زندگی مردم است.

اوج هیجان اشرف غنی در سخنانش وقتی ظاهر شد که از رقابت‌های انتخاباتی سخن گفت: ما دشنام رقیبان خود را با تبسم جواب می‌دهیم. دشنام دادن علامت ضعف است نه قوت. ما بر ضعیفان دست می‌کشیم. دشنام‌های امروز شان را با تشکر فردای خود پاداش می‌دهیم. به سیاست حذف رقیبان عقیده نداریم. سیاست را میدان رقابت مشروع می‌دانیم و برای رقیبان خود در 34 ولایت چلنج می‌دهیم که آماده‌ی مناظره هستیم. اگر دفتر ندارند، ما برای شان دفتر می‌دهیم. اگر مناظره را قبول نداشته باشند، در بزکشی رقابت می‌کنیم. در این قسمت از حرف‌هایش، برگشتاندن چهره، خطاب به جنرال دوستم کرد و گویا او را قهرمان رقابت بزکشی می‌دانست. صدا و حرکات اشرف غنی به هیچ وجه با تصویری که از یک رییس جمهور توقع می‌رفت، تناسب نداشت.

بعد از اشرف غنی، جنرال دوستم پشت میز خطابه ایستاد و سخنانش را با تأیید «همه‌ی حرف‌های داکتر صاحب» آغاز کرد. وی گفت: این جلسه از میلیون‌ها نفر نمایندگی می‌کند. فیلم آن در آرشیف می‌ماند و فردا به سند تاریخ تبدیل می‌شود. جنرال دوستم از برنده‌شدن در انتخابات با اطمینان یاد کرد و گفت: ما از روحیه‌ی مردم و از زبان توده‌ها آگاه هستیم. هر کسی با ما رقابت کند، با دو سه صحبت او را دفع می‌کنیم. گفت: مردم آدم دروغ‌گو و ترسو و چال‌باز را دوست ندارد. افراد شجاع و صادق را دوست دارد.

جنرال دوستم گفت: مردم ما از زمان داودخان تا حالا رنج می‌کشند. مردم نگران اند. از اقتصاد، امنیت و هر بخش زندگی خود نگرانی دارند. مردم به رهبر شجاع و راست‌گویی نیاز دارند که گپ کم بزند و بیشتر عمل کند. ما با مشوره‌ی مردم داکتر را انتخاب کردیم. اگر با عبدالله می‌رفتیم صد در صد برنده می‌شد. اما ما با انتخاب خود افغانستان را از تجزیه نجات دادیم. نگرانی را خنثا کردیم و همه را بسیج کردیم.

دوستم گفت: اگر ما میلیون‌ها رأی بگیریم، اما راه قوم‌گرایی و سمت گرایی را در پیش گیریم، مردم ما را زیر پای خود می‌کنند. ما به رهبری نیاز داریم که قاطع و راست‌گو باشد و به مردم دروغ نگوید. ما گپ هوایی نمی‌گوییم. ما با زور یا به خاطر پول داکتر را قبول نکرده ایم. همه این را می‌فهمند. قول دادیم و تا زنده هستیم از امرش سرپیچی نمی‌کنیم. گفت: این تیم از هم‌پاشیدنی نیست. ما تمام مشکلات خود را حل می‌کنیم. اگر مشکلات خود را صد در صد حل نکنیم، پنجاه در صد حل می‌کنیم.

دانش سخنران بعدی بود. وی تیم تحول و تداوم را تیم دانایی، توانایی و دادگری خواند. از اشرف غنی به عنوان دومین متفکر جهان یاد کرد و او را مظهر دانایی و تخصص دانست. گفت: داکتر توانایی مدیریت و حل مشکلات را دارد. خطاب به روسای زون‌های ستاد انتخابات گفت: دادگری و عدالت آرمان تاریخی مردم ما بوده است. شما باید ممثل این خصوصیت باشید. دولت آینده تحت رهبری داکتر دولت دانایی و توانایی و تخصص است. از تاریکی جهل به سوی تخصص و از ضعف به سوی توانایی می‌رویم. از تبعیض و تعصب به عدالت می‌رسیم.

دانش بر حاکمیت قانون تأکید کرد و گفت که همه‌ی ما باید ممثل احترام و رعایت قانون باشیم. هر نوع تخطی از قانون انحراف از اصول اولیه‌ی حاکمیت قانون است. ما با بحران قانون‌گریزی مواجه هستیم. وی از فعالین کمپاین خواست که هر کدام شان باید یک نسخه از قانون اساسی و قانون انتخابات را با خود داشته باشند و در تمام مراحل مطابق احکام قانون عمل کنند.

یکی از سخنرانان دیگر سیمینار اسمعیل اکبر بود که اشرف غنی را یک غنیمت ملی دانست و فکرش را در سطح دنیا قرار داد. گفت: داکتر با نهادهای بزرگ بین‌المللی همکاری داشته است و می‌تواند افغانستان را از بدبختی نجات دهد. اکبر از دوستم به عنوان فردی یاد کرد که حرف را می‌شنود و آن را عملی می‌کند. گفت: من فدرالیزم را از زبانش انداختم و وقتی قناعت کرد به آن عمل کرد و دیگر از فدرالیزم حرف نزد. از دانش به عنوان فردی با دانش و بااخلاق یاد کرد که اهل علم و فضل و متخصص بخش‌‌های حقوقی است و مجله‌ی سراج و دُر دری و کارهای بزرگ دیگر اثرات کار او است. اکبر گفت: اگر کاری نکنیم، نظام با خطر سقوط مواجه است. این نظام باید تکامل کند و بهتر شود. از منفی‌بافی بیرون شویم و توانایی‌های خود را فعلیت بخشیم. با باورهای ناسالم مبارزه کنیم.

من از آخرین سخنرانان سیمینار بودم که موضوع سخنم چالش‌های انتخابات بود. از انتخابات به عنوان فرصتی یاد کردم که در آن می‌توانیم نظام فاسد و درهم‌شکسته را ترمیم کنیم؛ جامعه‌ی متشتت و پراکنده را به انسجام برسانیم؛ فرهنگ خشونت و نفرت را به فرهنگ رئوفت و محبت تبدیل کنیم؛ سطح ادبیات و فرهنگ سیاسی خود را ارتقا بخشیم؛ سیاست را از چنبره‌ی خواست و اراده‌ی افراد بیرون کنیم و صاحب پشتوانه‌ی نهادی سازیم؛ کشور را در عرصه‌ی روابط منطقوی و جهانی به عزت و جای‌گاه شایسته‌ی آن برسانیم.

گفتم: از رأی میلیونی حرف نزنیم. این رأی در هوا است و برای اینکه از هوا به زمین آورده شود، به کار هدفمند و اصولی ضرورت است. برای گرفتن رأی مردم و جهت‌دادن آرا به صندوق‌هایی که برای پیروزی ما گذاشته می‌شوند باید مشروعیت پایگاه انتخاباتی خود را تأمین کنیم.

گفتم: ما حکومت تشکیل می‌دهیم. به همین دلیل باید سقف نگاه خود را بالا ببریم و از موقف حکومت‌داری به همه‌ی امور و مسوولیت‌های خود توجه کنیم. حکومت ما باید از آرای مشروع مردم نمایندگی کند. حکومتی که مشروعیت انتخاباتی خود را تأمین نکند، در هیچ یک از وعده‌ها و تعهدات خود با مردم صادق بوده نمی‌تواند.

 خطاب به یکی از فعالان حاضر در سیمینار که پی‌هم در شعارها و حرف‌های خود از «تیم انتخاباتی داکتر اشرف غنی احمدزی» یاد می‌کرد، گفتم که این تیم از داکتر اشرف غنی احمدزی نیست، تیم تداوم و تحول است و باید این اسم را یاد بگیریم و تکرار کنیم.

گفتم: ما با یک دولت سر و کار داریم نه با شخص. کسی که با رأی ما می‌رود بر اریکه‌ی زمامداری، شاه یا سلطان نیست که از او اطاعت کنیم، رییس جمهور است که مطابق قانون به مسوولیت‌های خود در برابر شهروندان رسیدگی می‌کند. گفتم: اشرف غنی فرصتی است که ما را کمک می‌کند تا از فرهنگ سیاسی دیکتاتورپرور عبور کنیم و نهاد قانونمندی بسازیم که در آن رییس جمهور در برابر ملت و نهادهای قانونی پاسخ‌گو باشد. گفتم: اگر اشرف غنی را به یک دیکتاتور تبدیل کنیم، یک دریغ است و این دریغ را در تاریخ خود جبران نخواهیم توانست.

گفتم: همه‌ی فرصت‌هایی که داریم در انتخابات گره خورده است. از این فرصت برای ساختن حکومتی استفاده کنیم که ملت را به عزت و رفاه و امنیت برساند. این انتخابات تاریخ جدید کشور ما را که پس از سقوط طالبان آغاز شده است، وارد نقطه‌ی عطفی می‌سازد که باید از آن به خوبی پاسداری کنیم و فرهنگ و مناسبات شهروندی را در کشور نهادینه سازیم.

افراد زیادی در سیمینار سخن گفتند. شعارهای زیادی به هوا رفتند. اما فردای آن روز، تنها دو قصه به حوزه‌ی عمومی راه باز کرد و موضوع روز شد: چلنج اشرف غنی به بزکشی و جلوگیری از ‌تجزیه‌ی افغانستان توسط جنرال دوستم. (ادامه دارد)