بررسی نظریات و ادبیات اشرف غنی (44)

نشست روز چهارشنبه 27 عقرب 1394 با دو آجندای مشخص آغاز شد: اول، بررسی نظریات و ادبیات اشرف غنی و تأثیرات آن بر روند کمپاین‌های انتخاباتی؛ دوم، تعیین خطوط کلی برای نشست دانش‌جویان و مناسبات قدرت که روز پنج‌شنبه 28 عقرب در هوتل کابل دوبی برگزار می‌شد.

داکتر امین احمدی آخرین مصاحبه‌ی اشرف غنی احمدزی با خبرگزاری پژواک را مورد بررسی قرار داد و از برخی نکته‌های ناقص که می‌توانند پیامدهای منفی بر وجهه و اعتبار اکادمیک و علمی اشرف غنی احمدزی داشته باشند، یاد کرد. وی گفت: اولاً نظر اشرف غنی در مورد کمیسیون‌های ریاست جمهوری به توضیحات دقیقی ضرورت دارد که نسبت و هماهنگی آن با قانون اساسی مشخص شود. اشرف غنی از نهاد ریاست جمهوری و کمیسیون‌هایی حرف می‌زند که قرار است قدرت ریاست جمهوری توسط آن‌ها اعمال شود. او گفت این نظر سطحی به نظر می‌رسد و تنها خرج انتخاباتی داشته می‌تواند. داکتر احمدی گفت: طرح این موضوع برای عامه‌ی مردم که رأی‌دهنده‌ی واقعی محسوب می‌شوند، موضوعیت ندارد، چون عامه‌ی مردم نه به این گونه طرح‌ها رغبت نشان می‌دهند و نه از آن‌ها چیزی را درک می‌کنند. برای نخبگان و اهل فهم، طرح این موضوع تنها می‌تواند ابهامات و سوال‌های زیادی را برانگیزد نه اینکه اقناع خلق کند.

داکتر احمدی با توضیحات مفصل از بندهای مرتبط با صلاحیت‌های ریاست جمهوری در قانون اساسی سخن گفت و یادآوری کرد که هرگونه تغییر در نهاد ریاست جمهوری که مغایر قانون اساسی باشد، یا نوعی پوپولیسم و عوام‌فریبی تلقی می‌شود و یا ناشی از بی‌خبری یا احیاناً بی‌اعتنایی اشرف غنی احمدزی نسبت به قانون اساسی است.

داکتر احمدی تصور اشرف غنی از تفکیک قوا را نیز ناقص خواند و گفت که وی به گونه‌ای از تفکیک قوا سخن می‌گوید که نشان می‌دهد مفهوم تفکیک قوا را دقیقاً درک نمی‌کند. مثلاً وقتی در مورد عزل و نصب قاضیان سخن می‌گوید به گونه‌ای تداعی می‌کند که گویا در مقام یک سلطان مطلق‌العنان و همه‌کاره قرار دارد، حالانکه در قانون اساسی مشخص است که کدام مرجع حق عزل و نصب قاضیان را دارد و آیا رییس جمهور می‌تواند در این امر دخالت کند یا تنها می‌تواند نقش مشوره‌دهی و یا نظارتی داشته باشد.

داکتر احمدی گفت: ذهنیت حاکم بر ستره‌محکمه هرگونه ورود انفرادی از بیرون به داخل قلمرو ستره‌محکمه را سد می‌شود. تمام نخبگان این قوه به گونه‌ای تلاش می‌کنند که از ورود افرادِ خارج از سیستم جلوگیری کنند. نخبگان سنتی در ستره‌محکمه مانع اصلاحات اند. شیوه‌ی انتخاب اعضای آن نیز بیشتر به گونه‌ای است که مشوره‌ی ریش‌سفیدان و نخبگان سنتی را بازتاب می‌بخشد نه اینکه با معیارهای حقوقی و یا دانش مسلکی سنجش شوند.

داکتر احمدی گفت: در ستره محکمه توجه به منافع فردی نسبت به منافع نهاد قضایی و یا عامه‌ی ملت ارجحیت دارد. این سیستم بیش از اندازه محافظه‌کار است و مدیریت تحول در آن تقریباً ناممکن است؛ اما اشرف غنی بدون توجه به این دشواری، از اصلاحات بنیادی حرف می‌زند و توقع کاذب خلق می‌کند.

جواد سلطانی درک اشرف غنی از بافت و مناسبات قدرت شبکه‌ای در نظام سیاسی افغانستان را ضعیف و ناقص خواند و گفت: اکثر حرف‌هایی که وی در مورد اصلاحات می‌گوید نشان از سطحی‌نگری او نسبت به معضلاتی است که معمولاً در راه هرگونه اصلاحات گسترده و نهادی در بدنه‌ی نظام وجود دارند. جواد سلطانی گفت: اگر برخی از افرادِ مطلع به این نقیصه و خلا در نظریات اشرف غنی توجه کنند، وزنه‌ی کار ما را از لحاظ تبلیغاتی ضربه می‌زنند و توجیه‌کردن آن را ناممکن می‌سازند.

پیشنهادی که در این زمینه ارایه شد، کار سریع روی برنامه‌ی انتخاباتی و طرح حکومت‌داری اشرف غنی بود. گفته شد که باید از هر مجرای ممکن فشار آورده شود که اشرف غنی منشور انتخاباتی را تدوین کند و در اختیار مراجع مختلف قرار دهد تا پس از نقد و بررسی، برای چاپ و نشر آماده شوند و تأثیرات منفی برخی از سخنان غیر معیاری اشرف غنی نیز کاهش بیابد.

***

در رابطه با مطالبات مشخص هزاره‌ها که در منشور انتخاباتی اشرف غنی گنجانیده شوند، از مسأله‌ی کوچی‌ها، سه طرح مشخص انکشافی و عمرانی برای هزاره‌جات، مشکل ملکیت شهروندی در شهرها که خود اشرف غنی نیز به گونه‌های مختلف از آن نام می‌برد، طرح رفع بیگانگی هزاره‌ها با ساختار قدرت، تعدیل واحدهای اداری و انجام سرشماری نفوس یاد شد.

در رابطه با معضل کوچی‌ها به طور واضح گفته شد که بی‌‌تفاوتی در برابر این معضل رفته رفته گره کور در روابط اقوام مختلف افغانستان، مخصوصاً هزاره‌ها و کوچی‌ها را پیچیده‌تر می‌سازد. داکتر احمدی گفت: استفاده از علف‌چرها تابع قانون محیط زیست و قانون علف‌چرها می‌شود. طبق قانون حق استفاده از علف‌چرها برای کسانی محفوظ است که در مجاورت این علف‌چرها قرار دارند. هم‌چنین گفته شد که ادامه‌ی زیست کوچی‌‌گری هم برای هزاره‌ها مشکل خلق می‌کند و هم برای کوچی‌ها و دولت.

***

نشست دانش‌جویان و مناسبات قدرت که قرار بود روز پنج‌شنبه 28 عقرب برگزار شود، اولین تبارز آشکار ما در عرصه‌ی انتخاباتی محسوب می‌شد. مسوولیت تأمین امنیت نشست، به صورت مشخص به قربان‌علی فصیحی واگزار شد تا با همکاری و هماهنگی حزب وحدت به آن رسیدگی کند. وظیفه‌ی اطلاع‌رسانی برای مردم و مدعوین را اسدالله سعادتی بر عهده گرفت. در بخش انتظامات داخلی و خارجی تمام مسوولیت‌ها بر عهده‌ی دانش‌جویان و شبکه‌های جوانان گذاشته شد. ترتیباتی برای پذیرایی و استقبال از اشتراک کنندگان نیز اتخاذ شد.

در رابطه با موضوع و محتوای صحبت‌هایی که قرار شد ارایه شود، چند نکته‌ی محوری نشان‌دهی شد: اهمیت انتخابات، نقش دانش‌جویان در انتخابات، توضیح عنوان نشست که «دانش‌جویان و مناسبات قدرت» انتخاب شده بود و سخنانی که عزم و تصمیم ما برای ساختن یک حکومتی بهتر و متفاوت‌تر را بازتاب می بخشید. قرار شد اشرف غنی احمدزی، من، داکتر امین احمدی و جواد سلطانی از سخنرانان اصلی نشست باشیم. از میان دانش‌جویان نیز افراد معین شدند که به صورت کوتاه و فشرده مطالبی را بیان کنند.

قرار شد من در نشستی که شام روز چهارشنبه با اشرف غنی داشتم، در مورد محتوا و چوکات عمومی سخنان او مشوره دهم و او را از انتظارات و توقعاتی که در این نشست وجود داشت، باخبر سازم. گفته شد که خلیلی نیز تشویق شود که در نشست اشتراک کند، هرچند نخواهد به دلیل موقعیت خود در حکومت کنونی سخنرانی کند. (ادامه دارد)